2.1 Senioren en brandgevaar

Uit onderzoek van het Instituut Fysieke Veiligheid (IFV) en de Nederlandse Brandwonden Stichting is gebleken dat 65-plussers veel vaker bij brand gerelateerde ongelukken betrokken zijn dan jongere mensen. Het onderzoek heeft aangetoond dat er ruim 2,5 keer meer dodelijke ongelukken gebeuren bij mensen boven de 65 dan onder deze leeftijd. Ook is de behandeling van brandwonden en het revalidatieproces bij deze groep ingewikkelder en duurt dit langer.

Het zijn verontrustende cijfers die we zien wanneer we kijken naar fatale ongelukken veroorzaakt door brand bij de 81+ groep. De afgelopen 10 jaar was 27,6% van alle brand gerelateerde dodelijke ongelukken bij iemand die 81 jaar of ouder was. In meer recente jaren is dit percentage zelfs opgelopen tot 32,7%. Dit is een duidelijke indicatie van een kwetsbare groep wanneer het aankomt op brandveiligheid.

Het onderzoek heeft enkele risicofactoren gevonden die men kwetsbaarder maken, deze zijn in twee groepen te delen:

2.1.2 Risicofactoren: Sociale omstandigheden en gedrag

Alleen wonen en een beperkt sociaal netwerk; van alle 75-plussers woont ongeveer 65% alleen. Het onderzoek van het Instituut Fysieke Veiligheid heeft aangetoond dat er vaker een fatale woningbrand bij alleenstaande senioren gebeurde dan bij senioren die niet alleen woonden. Echter, indien er iemand uit de omgeving betrokken was, zoals een mantelzorger, werd het risico aanzienlijk verlaagd.

• Koken; koken is een van de meest voorkomende risicofactoren, in maar liefst 11,9% van fatale woningbranden was het slachtoffer aan het koken. Vooral kledingbrand komt veel voor doordat de (loshangende) kleding vaak van snel ontvlambare stoffen zoals polyester is gemaakt. Omdat de reactiesnelheid en alertheid verminderd zijn, zijn brandwonden vaak het gevolg van een brandongeluk in de keuken.
• Elektrisch apparatuur en elektra; brandwonden worden vaak veroorzaakt omdat men zich vaak te dicht bij een vuurbron plaatst, zoals een mobiele elektrische kachel. Verkeerd gebruik van een elektrische deken of overbelasting van elektrische bedrading zijn ook veel voorkomende factoren die voor een brandongeluk in de woonomgeving kunnen zorgen.
• Roken en alcoholgebruik; ouderen nuttigen minder alcohol dan mensen onder de 65. Alcoholgebruik wordt dan ook niet echt als een belangrijke risicofactor gezien. Wat brandveiligheid betreft is roken daarentegen wel een risico onder senioren. Onder de 65-plussersgroep in Nederland rookt namelijk 18,6%. Roken is een van de meest voorkomende oorzaken van een fatale woningbrand, helemaal in combinatie met alcohol. Roken is echter geen specifieke factor voor ouderen maar voor alle leeftijdsgroepen. Het weggooien van een brandende sigaret, in slaap vallen met een brandende sigaret in de hand en roken bij het gebruik van zuurstof zijn de meest voorkomende aan brand gerelateerde ongelukken die door roken veroorzaakt zijn.

2.1.3 Risicofactoren: Woning en inrichting

• Verouderd onderhoud woning; doordat ouderen fysiek minder goed in staat zijn om hun (koop)woning te onderhouden kan de staat van de woning verslechteren waardoor het brandrisico vergroot. Slecht onderhouden elektrische apparatuur of verouderde elektrische bedrading zijn ook vaak oorzaken van een woningbrand.
• Moeilijke vluchtroute; vaak zijn de woningen waar senioren in blijven wonen niet levensloopbestendig. Hierdoor wordt er geen rekening gehouden met een vluchtroute voor mensen die minder mobiel zijn. Zo kunnen ouderen minder snel de woning verlaten in het geval van brand.
• Afwezigheid van rookmelders; onderzoek heeft aangetoond dat ouderen minder vaak een werkende rookmelder in huis hebben. Rook is een zeer grote bedreiging bij een woningbrand omdat het lichaam geen zuurstof krijgt. Hierdoor is een ernstig of fataal letsel vaak het resultaat. Ondanks dat ouderen minder snel op het signaal reageren en deze minder goed horen, is het toch altijd verstandig om ten minste één rookmelder per etage te installeren en te testen of deze overal in het huis te horen is.

2.2 Veiligheidstips ouderen veilig online

Het kan ontzettend nuttig zijn om goed met het internet om te kunnen gaan. Zo is het een bron van informatie, amusement, sociale contacten (denk bijvoorbeeld aan online daten) en om gemakkelijk met familie en vrienden te praten die ver weg wonen. Bovendien kunnen veel diensten via internet worden aangevraagd, zowel belangrijke zaken zoals de zorg maar ook dagelijkse zaken zoals boodschappen doen in geval van slecht weer. Dan is het wel fijn wanneer we niet naar buiten hoeven te gaan. Goed wegwijs online is dus een absoluut voordeel voor de moderne senior, maar er moet ook op sommige zaken gelet worden.

Er zijn overigens verschillende diensten die tegen een bescheiden vergoeding u helpen om veilig en gemakkelijk met internet om te gaan. Bekijk welke deze zijn in hoofdstuk 4. Diensten voor ouderen

Hoe kan er op een veilige manier gebruik van het internet gemaakt worden?

2.2.1 Veilig op Sociale Media

Sociale media zoals Facebook, Instagram, Pinterest en YouTube kunnen heel fijn zijn. Ze zijn immers in het leven geroepen om op een sociale manier te worden gebruikt en in contact te kunnen zijn met vrienden en familie de we misschien niet altijd zien of al een hele tijd niet meer hebben gezien. Ook kunnen ze een goede bron zijn van informatie, amusement en creatieve inspiratie. U kunt hier naar hartenlust gebruik van maken, echter zoals met alles is het wel wijs om enkele voorzorgsmaatregelen te nemen om deze media veilig en leuk te houden:

• Geloof niet alles wat u ziet of leest; tegenwoordig circuleert er veel zogenaamd “fake news” oftewel: nepnieuws op het internet. Vooral op sociale media zoals Facebook is dit nog wel eens het geval. Indien het nieuws van een gerenommeerde bron komt zoals uw dagblad of het NPO dan is dat in principe een echt nieuwsbericht, maar er komt heel wat langs op Facebook en niet alles is even waar. Dus voordat u het nieuwsbericht gaat delen kijk het eerst even na via een betrouwbare bron.
• Wanneer u uw profiel aanmaakt zorg ervoor dat u uw privacyinstellingen op een manier instelt waar u zich fijn bij voelt. U kunt er bijvoorbeeld voor kiezen om uw berichten alleen met uw vrienden te delen en niet met iedereen. Dit kunt u altijd op elk moment aanpassen.
• Stuur nooit persoonlijke informatie zoals bankgegevens, creditcardgegevens of persoonlijke gegevens via een privé-of openbaar bericht. Een betrouwbaar bedrijf zal nooit via sociale media om deze gegevens vragen, ook niet wanneer het bericht er “echt” uitziet. Wees ook op uw hoede wanneer het om bijvoorbeeld uw adresgegevens of telefoonnummer gaat. Er zijn oplichters die zowel via het internet als hierbuiten misbruik van uw vertrouwen maken.
• Ontvangt u een vreemd bericht? Ook van iemand die u kent? Wanneer er een linkje bij zit (een verwijzing naar een website) klikt u hier dan niet meteen op. Vraag het even na aan de persoon die u het linkje heeft gestuurd. Het zou om een virus kunnen gaan.
• Wanneer u op vakantie gaat of voor een langere tijd niet thuis bent is het verstandig om dit niet op sociale media te plaatsen. Ook indien u alleen woont hoeft u dit niet te melden. U weet nooit wie deze informatie zou kunnen zien.
• Wanneer u een bericht aan iemand schrijft, denk dan aan de inhoud ervan. Wilt u iets persoonlijks schrijven? Zorg er dan voor dat u dit via een privé bericht doet en niet via een openbaar bericht.

2.2.2 Veilig internetbankieren en winkelen

Het is ontzettend handig om uw bankzaken online te kunnen regelen. Ook om goederen en diensten te betalen is het echt een uitkomst. Bijna alle banken helpen ouderen of wie dat ook wilt om wegwijs te worden met internetbankieren. Indien u hier interesse in heeft, kunt u het best contact opnemen met uw bank. U kunt over het algemeen zorgeloos via internet uw bankzaken regelen en winkelen. Wel zijn er enkele zaken waar u op moet letten om dit in alle veiligheid te doen.

• Uw bank zal u nooit om het volgende vragen; beveiligingscodes; om uw pas op te sturen; telefonisch geld over te maken; via een link direct in te loggen of om via een link geld over te maken. Als u dus via een e-mail, de telefoon of een sms z’n soort verzoek krijgt neemt u dan contact op met uw bank om dit te melden.
• Wanneer u een betaling via internet doet kijkt u dan altijd even naar de browser. Ziet u aan het begin van het websiteadres het icoontje van een slotje? Dan betekent dit dat het een beveiligde website gaat en kunt u gerust doorgaan.
• Houd uw rekening goed in de gaten, ziet u transacties die u niet herkent? Neem contact op met uw bank om dit te controleren. Mocht u slachtoffer zijn geworden van cybercriminelen die geld van uw rekening hebben gestolen dan bent u daar meestal via uw bank voor verzekerd. Neem contact op met uw bank om dit na te gaan. Ook wanneer uw bank ziet dat er verdachte betalingen met bijvoorbeeld uw creditcard zijn gedaan, zullen zij uw pas uit voorzorg blokkeren.
• Als iets te mooi om waar te zijn is dan is dat waarschijnlijk ook het geval. U kunt altijd de verkoper even “googelen” en beoordelingen zoeken. Mocht het om een frauduleuze website gaan dan zult u daar waarschijnlijk berichten van andere mensen over vinden.

2.3.1 Welke maatregelen kunnen we treffen om onze woning tegen inbraak te beveiligen?

 Het advies van de politie is om geen sleutel “onder de mat” te leggen. Wilt u toch een extra sleutel op een geheime plek bewaren alleen voor het geval dat? Doet u dit dan op een zeer originele en zeer moeilijk te vinden plek (dus niet in het vogelhuisje, onder de mat, onder een steen of onder een bloempot). Let u erop dat niemand u ziet wanneer u de sleutel haalt of opbergt. Een reservesleutel bij een bevriende buur is wellicht een veiligere optie.

• Laat de sleutel niet aan de binnenkant en de buitenkant van de deur zitten.
• Sluit alle ramen en deuren wanneer u niet thuis bent. Dit geldt ook voor de tuinpoort en de schuur. De meeste inbrekers komen via de achterzijde binnen, zorg er dus voor dat u geen hoge begroeiingen heeft zodat ook de buren een oogje in het zeil kunnen houden.
• Zorg ervoor dat de sloten van het SGK-logo voorzien zijn, dit betekent dat deze aan het Politie Keurmerk Veilig Wonen (PKVW) voldoen. Heeft u geen sloten met dit keurmerk? Neem contact op met uw gemeente of woningcorporatie voor eventuele subsidies die te verkrijgen zijn voor inbraakpreventie.
• Hang geen adreslabeltje aan uw sleutelbos, zo is het wel erg makkelijk om uw huis te vinden én te betreden.
• Geef geen signalen dat u van huis bent, vraag bijvoorbeeld aan de buren om uw post van de mat op te halen wanneer u op vakantie bent. Verlichting met een tijdschakelaar zodat het lijkt alsof er iemand thuis is, is ook een goede optie. Evenals een schemerschakelaar of bewegingssensor voor buiten, deze gaat aan zodra er iemand langsloopt.
• De meeste objecten die uit woningen worden gesloten zijn gadgets zoals; tablets, smartphones en laptops. Het is dus verstandig om deze niet op een zichtbare plek te laten, hetzelfde geldt voor sieraden. Berg deze altijd op en laat ze niet rondslingeren.

Bent u toch slachtoffer geworden van een inbraak? Doet u dan altijd aangifte bij de politie, laat uw sloten door een erkende slotenmaker vervangen en vraag uw gemeente om een ‘besmettingsbrief’ te sturen zodat uw buren op de hoogte zijn van wat er is gebeurd en zo alert kunnen zijn.

3. (Nieuwe) woonvormen voor ouderen

 De ontwikkeling dat mensen én langer thuis wonen én ouder worden, heeft ervoor gezorgd dat we aan alternatieve woonvormen denken. Het woonbeeld van 2020 is heel anders dan dit gedurende de hele 20^ste eeuw was. De meeste mensen staan ook anders in het leven dan de voorgaande generaties, welvaart en gezondheid hebben er ook voor gezorgd dat we andere dingen in het leven nastreven. Het verlangen of de behoefte naar een gezonde balans tussen rust en natuur en sociale activiteiten en cultuur staat ook steeds vaker centraal. Het is belangrijk dat we een goede kwaliteit van leven hebben, en dat we op een waardige manier ouder kunnen worden. We kijken daarom naar welke nieuwe woonvormen er tegenwoordig voor ouderen bestaan, buiten het zelfstandig in een eigen woning blijven wonen.

3.1 Levensloopbestendig wonen

Voordat we naar de beschikbare woonvormen kijken, moeten we eerst het begrip “levensloopbestendig wonen” begrijpen. Een levensloopbestendige woning – ook wel; levensloopgeschikt of toekomstbestendig genoemd – betekent dat u in een woning woont die voor alle fases van uw leven geschikt voor u is. Ook in het geval dat uw levensomstandigheden veranderen, bijvoorbeeld door een ziekte, een ongeluk of door ouderdom. We kijken in dit hoofdstuk naar enkele opties die in Nederland mogelijk zijn.

3.1.1 Gemeenschappelijk of centraal wonen voor ouderen

Wij hebben voor onze blog een interessant artikel geschreven over gemeenschappelijk of centraal wonen. Hierin beschrijven wij deze woonvorm als volgt: centraal of gemeenschappelijk wonen betekent: een groep mensen die samen wonen, maar waarbij iedereen in zijn of haar eigen privéwoning woont. Het is een doelbewuste gemeenschap (of woongroep) die bestaat uit een groep privéwoningen die zijn samengebracht rond een gedeelde openbare ruimte. Gemeenschappelijk wonen bestaat voor zowel alleen oudere bewoners als voor bewoners van alle leeftijden. Oudere en jonge alleenstaanden, jonge en oudere koppels maar ook gezinnen met kinderen van alle leeftijden wonen in gemeenschappelijk verband. Vaak heeft elke inwoner in dit geval een volledig zelfstandige woning met eigen keuken en badkamer enz. maar worden sommige activiteiten samen ondernomen, en sommige faciliteiten of diensten gedeeld. Ook is er vaak een gemeenschappelijk gebouw met keuken, waar bijvoorbeeld collectieve maaltijden kunnen worden genuttigd en andere evenementen kunnen plaatsvinden.  In het geval van een project waar meerdere leeftijden wonen wordt er ook wel gesproken van een meergeneratie woongroep of intergenerationeel wonen. De Landelijke Vereniging voor Centraal Wonen (LVCW) schat dat er tienduizenden woongemeenschappen in Nederland bestaan en dat dit elk jaar met 100 nieuwe groeit. Het blijkt dus dat deze vorm van wonen aan het groeien is en steeds populairder wordt. Het heeft ook vele voordelen wanneer we aan de volgende punten denken:

• Het is een milieubewust alternatief
• Het zorgt voor minder eenzaamheid
• Ouderen krijgen meer onafhankelijkheid door steun uit de woongroep
• Economischer doordat zowel dingen als diensten kunnen worden gedeeld
• Houdt ouderen langer actief en ze maken deel uit van een gemeenschap
• Moedigt de ontwikkeling en noodzaak om langer thuis te blijven wonen aan

4. Behulpzame diensten om langer zelfstandig thuis te kunnen wonen.

Zoals we in deze gids hebben gezien, bestaan er heel wat diensten waar we in onze gouden jaren gebruik van kunnen maken en die ontzettend nuttig zijn om langer zelfstandig thuis te blijven wonen. Het is vaak de beschikbaarheid van dit soort hulp waardoor langer thuis wonen mogelijk is, zeker voor minder vitale ouderen. In dit hoofdstuk kijken we naar specifieke hulp die zelfstandig thuis wonen gemakkelijker maakt. Gelukkig is er in Nederland ontzettend veel te vinden, zowel vrijwillig als tegen een betaling. Onderaan de tekst hebben wij een selectie voor u op een rijtje gezet, via de link op de naam van de organisatie komt u bij de respectievelijke website.

Het gaat hier voornamelijk om diensten; die kunnen worden aangekocht, die op basis van vrijwilligers werken of vanuit de overheid worden aangeboden. Deze diensten zijn niet hetzelfde als mantelzorg. Mantelzorg wordt verleend door een familielid, een vriend of een buur – daar staat geen geld tegenover.

4.2 Sociaal, hulp en dagelijkse boodschappen

 Eenzaamheid is nog steeds een van de grootste problemen met betrekking tot de gezondheid van ouderen. Iedereen die zich eenzaam voelt, ongeacht de leeftijd, loopt het risico om depressief te worden. Depressiviteit kan weer voor allerlei andere klachten zorgen en mag absoluut niet onderschat worden. Ouderen hebben vaker kans om zich eenzaam te voelen omdat hun natuurlijke netwerk langzaamaan verkleint. Dit is helemaal het geval wanneer er geen kinderen zijn of wanneer deze ver weg wonen.  Dit is vaak een van de moeilijkste aspecten van ouder worden; ongewild eenzaam worden door factoren waar u zelf eigenlijk weinig controle over heeft. Om met een gezonde levenskwaliteit zelfstandig thuis te kunnen blijven wonen is het daarom ook belangrijk om sociale contacten te hebben, ons verhaal kwijt te kunnen en zeker ook een gezonde dosis gezelligheid en vrolijkheid in het leven te hebben. Gelukkig zijn er op sociaal gebied vele diensten te vinden die precies daarmee helpen.

• Careibu – SeniorenStudent: koppelt studenten en senioren aan elkaar voor gezelschap, hulp met bijvoorbeeld boodschappen doen, lichte huishoudelijke taken, omgaan met de computer maar ook uitstapjes en andere gezellige activiteiten. De studenten worden van tevoren goed “gescreend” oftewel “nagekeken”. Deze dienst kost €14,50 per uur met een minimum van 4 uur per maand, er moet eenmalig €25 inschrijfgeld betaald worden. Voor wie dit niet zelf kan bekostigen en in de Randstad woont, is er ook de vrijwilligers variant beschikbaar tegen het symbolische bedrag van €1 per uur, hier zijn wel slechts een beperkt aantal plaatsen van beschikbaar: Stichtingseniorenstudent.
• Nationale Ouderen fonds: dit goede doel hoeft eigenlijk geen introductie nodig daar ze al een tijdje meedraaien. Ze zetten zich in voor ouderen om een leven te leiden zoals zij dat wensen, dit doen ze samen met vrijwilligers, donateurs, overheden en bedrijven. Ze organiseren onder andere veel activiteiten om zo de eenzaamheid onder deze leeftijdsgroep te bestrijden.
• Tafeltje-dek-je-maaltijden voor senioren: er zijn verschillende leveranciers van deze maaltijden, de consumentenbond heeft de grootsten getest, bekijk hun resultaten via de blauwe link en kies uit welke u graag zou willen proberen. U zit niet vast aan een abonnement dus u kunt gemakkelijk de proefpakketten uitproberen.
• Wehelpen: is een platform waar mensen die hulp nodig hebben met bijvoorbeeld boodschappen, maar ook een maatje zoeken om samen mee te koken en te eten, zich kunnen inschrijven. Er is van alles wat, hier mag geen financiële vergoeding tegenover staan en is dus puur vrijwillig.
• De Kerk; de Kerk kan ook veel steun bieden op sociaal gebied, er worden vaak dagjes uit en ontmoetingsgelegenheden georganiseerd. Maar ook voor hulp met eenzaamheid, depressiviteit en levensvragen. Zeker voor religieuze ouderen is de Kerk vaak een fijne hulp.

Hoog laag bed
Een hoog laag bed van De Suite is veel meer dan alleen een verpleegbed of senioren bed. Zowel kwalitatief als qua design maken zij bedden op het allerhoogste niveau, waar u desgewenst een hoog laag functie aan kunt toevoegen.

Drempelhulp
Drempelhulp.nl is de drempelhulpspecialist van Nederland. Bij ons kunt U terecht voor elke drempeloplossing voor minder mobiele bewoners! Voor elk soort drempelprobleem hebben wij een passende oplossing met een eigen montagedienst.

Hulpmiddelen voor ouderen
Als u in een situatie terecht komt waardoor u de dagelijkse levensbehoeften niet meer zelfstandig kan uitvoeren, kan het zijn dat een hulpmiddel u die ondersteuning kan bieden. De hulpmiddelen kunnen u weer vertrouwen en zelfstandigheid geven. Wat voor ons belangrijk is, is dat mensen hun zelfstandigheid blijven behouden.

Thuiszorgbed Voordeel
Thuiszorgbed Voordeel is de voordeligste leverancier van tweedehands hoog-laagbedden in Nederland. Daarnaast bieden wij ook nachtkasten en zorgmatrassen. Onze thuiszorgbedden helpen u uw leven nog aangenamer en comfortabeler in te richten.